Rik van Iersel (1961) is een Eindhovens beeldend kunstenaar, vormgever, drummer en gitarist. Vanaf de tweede helft jaren zeventig is hij lid van diverse bands, waaronder Der Junge Hund, Senga Etna, LieberThee en Simulated Wood. Daarnaast is hij de drijvende kracht achter Het Beukorkest (later Buro Beukorkest, of kortweg Buro Beuk), een platform voor vrijzinnige kunst, tekst, theater en muziek. In het Beukorkest komt Van Iersels beeldende werk en de (improvisatie-)muziek samen. Het is ontstaan vanuit een expositie van Rik van Iersel in september 2002, ‘Add Instant Life’. In de kunstinstelling MU te Eindhoven betrekt hij voor het project een ruimte waarin hij zich richt op het vraagstuk: “Hoe ziet mijn kunst eruit, en hoe klinkt het als het zou bewegen?” Samen met andere muzikanten verzorgt hij performances in beeld en geluid in de ruimte, die daardoor veel meer weg heeft van een studio. Rik van Iersel heeft er dan al zo’n 25 jaar opzitten als muzikant en beeldend kunstenaar.
Sla dit audiobestand in op jouw toestel: klik hieronder op 
De kiem voor Rik van Iersels opmerkelijke leven als muzikant en beeldend kunstenaar wordt gelegd in het ouderlijk huis van Van Iersel. Zijn vader werkt als kunstschilder en zijn moeder is naast beeldend kunstenaar ook dichteres en schrijfster van boeken. Rik groeit op in een groot gezin, dat mede door de omvang ervan en het beroep van zijn ouders veel wegheeft van een open huis. Het is er een komen en gaan van gasten, mee-eters en logés. Met hen komen de verhalen, kunst en muziek, die de jonge Rikkie gulzig tot zich neemt.
Drumles van Han Bennink
Rik van Iersel is wat ze tegenwoordig een beelddenker noemen: dyslectisch, sterk visueel georiënteerd en ook op die manier associatief denkend. Erg ver schopt hij het niet op de middelbare school. Iets dat zijn ouders al van verre zagen aankomen. Van kindsbeen af aan maakt hij bonte stripverhalen, en ook op school staat er meer in de kantlijn dan op de lijntjes. Zijn ouders hebben er vrede mee en stimuleren zijn ontwikkeling op dat vlak – maar ook in de muziek. Rik zet zijn eerste schreden als drummer bij een groepsles van drummer Han Bennink, waar hij door zijn vader naartoe is gestuurd. Benninks vrije benadering van het métier van slagwerker en de voorliefde voor improvisatie zijn bij Van Iersel niet aan dovemansoren gericht.
De affiches en uitgaven van Effenaar
In 1979 kan Rik van Iersel bij het jongerencentrum annex poppodium Effenaar aan de slag als ontwerper van affiches en het lijfblad van de Effenaar. Hij is er dan al enige tijd werkzaam als vrijwilliger Zonder scholing of ervaring met druktechnieken ‘bluft’ hij zich naar binnen. De ontwerpen die in zijn enthousiasme heeft gemaakt voor een aantal aankomende concerten weet de mensen die dan aan het roer staan bij het jonge podium te overtuigen. Rik van Iersel beschouwt deze periode nu als zijn ‘academiejaren’. Hij doet er veel ervaring op in de drukkunst en in wat wel en niet werkt op een affiche of letterbiljet. Met de jaren bij de Effenaar legt hij op geheel eigen wijze een stevige basis voor zijn verdere handel en wandel als kunstenaar.
Als 15-jarige begeeft Rik van Iersel zich veelal tussen oudere vrienden. Samen wordt er veel muziek gemaakt en geluisterd. Na enkele bands wordt het begin jaren ’80 tijd om een eigen muzikaal plan te gaan trekken. Samen met o.a. Horst Rickels en Joop van Brakel vormt hij de vrijzinnige punkgroep Der Junge Hund. Simpelweg omdat hij daar zijn voorliefde voor improvisatie en muzikaal eclect de vrije loop kan geven.
Nadruk op het beeldend werk
In de loop van de jaren ’80 timmert Rik van Iersel vooral als beeldend kunstenaar aan de weg. Hij ontwerpt albumhoezen, affiches en maakt schilderijen. Met name zijn schilderijen, die doorgaans gekenmerkt worden door een veelheid aan woorden en kleuren, vallen ook over de grens in de smaak. Hij exposeert in diverse landen, waaronder Duitsland en de Verenigde Staten. En hoewel hij met Der Junge Hund doorheen de tachtiger jaren nog geregeld optreedt, werkt hij op muzikaal vlak vooral op projectbasis. Veel repeteren en lange schrijfprocessen zijn door de drukte rondom het beeldend werk beiden niet aan de orde. Pas in de decennia daarna begint Rik van Iersel met anderen weer een langduriger samenwerkingen. Eén daarvan is Senga Etna, een in 2001 gevormde muziekgroep rondom Rik van Iersel, Siem Nozza en Younes Riad. De groep speelt eclectische, geïmproviseerde muziek. Van Senga Etna verschijnt in 2013 een titelloos album op vinyl en digitaal. Op het album wordt de luisteraar heen en weer geslingerd tussen uitbundige elektronische muziek, vuige noisepunk en vrijzinnige spoken word. De elpee is uitgegeven in een gezeefdrukte hoes en enkele bijbehorende kunstobjecten van de hand van Rik van Iersel. De plaat is verkrijgbaar via Bandcamp.
Brug slaan tussen beeldend en klinkend werk
De verzakelijking van de kunstmarkt maakt dat het werk van Rik van Iersel als schilder/ontwerper en als muzikant verder van elkaar verwijderd raken. Mede in een drang om dit weer (opnieuw) samen te brengen en om zijn eigen horizon opnieuw te verbreden volgt in 2002 de expositie ‘Add Instant Life’. Hiermee slaat Rik van Iersel een brug tussen de improvisatiemuziek, vormgeving en gesproken woord. Onder andere Thurston Moore, Terrie Ex, Han Bennink en de Haarlemse band Stuurbaard Bakkebaard werken mee aan de serie opvoeringen. Na een maand is duidelijk dat dit naar meer smaakt. Langzaamaan ontstaat het project dat later Beukorkest gaat heten. Eerst nog samen met Onno Kortland (bassist en zanger), Marc Koppen (slagwerker) en Timo van Veen (zang, gitaar en orgel) van Stuurbaard Bakkebaard als mede-dirigent, later ontstaan ook andere partnerschappen. Beukorkest laat zich het best omschrijven als een georkestreerde kakafonie, een structuur waarbinnen improvisatie gecontroleerd ontspoort.
Rik van Iersel en het Beukorkest
Het Beukorkest verzorgt in totaal zo’n vijf verschillende tours langs de grote popzalen en enkele festivals. Er verschijnen ook twee albums met liveregistraties: Obsiepisme (2007) en Kleine Hausmeister (2009). In 2011 worden in samenwerking met Kytopia een aantal nieuwe versies opgenomen, met als prominentste ‘Kraaien’ van André Manuels oude band Krang. De muziek verschijnt op een vinyl-EP. André Manuel is een van de vaste zangers en proclameurs van het Beukorkest. Naast hem hebben nog enkele tientallen kunstenaars een bijdrage aan het orkest geleverd. Variërend van gitarist Rene van Barneveld (Urban Dance Squad) en rapper Def P (Osdorp Posse) tot Dead Elvis (rockabilly-act), trombonist Patrick Votrian en dichter Amin.
Waar aanvankelijk de nadruk van het Beukorkest ligt op het muzikale aspect, verschuift, mede door de oprichting van het kunstplatform Buro Beukorkest, de nadruk meer en meer naar het theater en de beeldende kunst. Zo wordt in de ruimte van Buro Beukorkest in het Temporary Art Centre in Eindhoven ruimte geboden aan bijzondere kunstenaarsinitiatieven, en brengt (Buro) Beukorkest in 2011 het toneelstuk The Conductor Tales op de planken.
Een uitgebreide catalogus van strips, sculpturen, schilderijen en muzikale projecten van Rik van Iersel is te bewonderen op zijn eigen website.
Meer over de activiteiten van Buro Beukorkest is te zien op hun Facebookpagina of op de website van Buro Beukorkest.